Irena Szewińska. Królowa polskiego sportu zmarła 5 lat temu. Wspomnienie

Irena Szewińska. Kim była królowa polskiego sportu? Pochodzenie i wykształcenie

Przyszła gwiazda sportu przyszła na świat 24 maja 1946 roku w Leningradzie (dzisiejszy Petersburg), w rodzinie żydowskiej, jako Irena Kirszenstein. Jej ojciec, Jakub, pochodził z Warszawy. Był inżynierem akustykiem. Matka, Eugenia z domu Rafalska, pochodziła z Kijowa. Poznali się w Uzbekistanie, gdzie w 1941 r. ewakuowano kijowskie zakłady, w których pracowała matka Ireny, a także leningradzki instytut, w którym studiował jej ojciec.

Kilka miesięcy po narodzinach Ireny cała rodziny zamieszkała w Warszawie. Był rok 1947. Małżeństwo Kirszensteinów nie przetrwało jednak długo, w 1953 r. doszło do rozwodu. Irena zamieszkała z matką.

Ukończyła XXXVII LO im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie. W 1970 r. ukończyła Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego na specjalizacji ekonomia transportu.

Irena Szewińska. Początek kariery sportowej

Jak sama wspominała po latach, jej kariery sportowa rozpoczęła się przez... przypadek. Na szkolnym sprawdzianie przebiegła tak szybko, że nauczycielka poprosiła się o powtórkę, będą przekonana, że zepsuł jej się stoper. Mając 14 lat zaczęła trenować lekkoatletykę pod okiem Jana Kopyto, dawnego oszczepnika i finalisty Igrzysk Olimpijskich w Melbourne w 1956 roku.

Irena Szewińska - multimedalistka olimpijska

Na igrzyskach olimpijskich zadebiutowała w 1964 roku w Tokio. Miała wtedy 18 lat. Zaczęła od bardzo mocnego uderzenia - z Japonii wróciła z trzema medalami! Złoto dała jej sztafeta 4x100 m, a srebra bieg na 200 m i skok w dal. Tak zaczęła się najpiękniejsza olimpijska przygoda polskiego sportowca w historii.

Co ciekawe, Irena Szewińska by jedyną kobietą na świecie, która miała rekordy świata na każdym z trzech dystansów sprinterskich - 100, 200 i 400 m.

Janusz Szewiński. Kim jest mąż królowej polskiego sportu? Dzieci Ireny Szewińskiej

Irena Kirszenstein tuż przed kolejnymi igrzyskami olimpijskimi, w Meksyku w 1968 roku, wzięła ślub z czterystumetrowcem Januszem Szewińskim. Szewiński po zakończeniu kariery sportowej został trenerem Ireny i fotoreporterem Przeglądu Sportowego. Małżeństwo doczekało się dwóch synów - Andrzeja (1970) i Jarosława (1981).

Słodko-gorzki smak igrzysk w Meksyku. W tle antysemityzm

Igrzyska w Meksyku rozpoczęła się dla Szewińskiej od rozczarowania. Bo tak odbierany był brązowy medal w biegu na 100 m. Na dystansie dwukrotnie dłuższym sięgnęła jednak po złoto, bijąc przy okazji rekord świata (22,58 sek.). Reszta startów była nieudana. Najwięcej kontrowersji wywołał błąd Szewińskiej podczas eliminacji sztafet 4x100 m - z rąk wypadła jej pałeczka, co oznaczało dyskwalifikację polskiej drużyny.

Na mocy wydarzeń z marca 1968 r. w Polsce na Szewińską spadła fala krytyki. Wyciągano jej żydowskie pochodzenie, niektórzy domagali się wykreślenia jej z reprezentacji, uważając, że sportsmenka celowo zgubiła pałeczkę podczas rywalizacji sztafet. W telewizji ukazał się oskarżycielski reportaż pt. "Porażka idola", w którym jej koleżanki z drużyny nieprzychylnie wypowiadały się na jej temat. To jednak Szewińskiej nie załamało. Zakasała rękawy do jeszcze cięższej pracy.

Macierzyństwo i studia podczas przygotowań do igrzysk w Monachium

Podczas przygotowań do Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 r. Irena Szewińska została mamą. Na świat w 1970 r. przyszedł pierwszy syn Szewińskich - Andrzej. Sportsmenka treningi łączyła z macierzyństwem i studiami na Uniwersytecie Warszawskim.

Wychodziło jej to nieźle. W 1971 r. zdobyła dwa medale mistrzostw Europy - srebro w Sofii w skoku w dal i brąz w Helsinkach w biegu na 200 metrów. Z monachijskich igrzysk wróciła z brązowym medalem w biegu na 200 m.

Irena Szewińska na igrzyskach w Montrealu i Moskwie

W Montrealu Szewińska znów sięgnęła po medal z najcenniejszego kruszcu. Złoto wywalczyła w biegu na 400 m, ustanawiając rekord świata na poziomie 49,28 sek.

Z igrzyskami pożegnała się w 1980 r. w Moskwie. Zależało jej na kolejnym medalu, jednak na drodze do realizacji tych marzeń stanęła kontuzja odniesiona w półfinałowym biegu na 400 m.

Irena Szewińska - rekordy i wyróżnienia

Szewińska była 12 krotną rekordzistką świata, 50 razy reprezentowała Polskę w międzypaństwowych meczach lekkoatletycznych, pięciokrotnie biła rekord Europy, 23 razy wygrywała mistrzostwo Polski. Jej wyniki budziły uznanie na całym świecie. Jej sprinterskie dokonania zostały wpisane do Księgi Rekordów Guinessa. W 1974 roku została wybrana najlepszym sportowcem globu przez United Press International. W 1998 roku w plebiscycie Polityki, Przeglądu Sportowego i Tempa uznano ją za najlepszego polskiego sportowca XX wieku. Cztery razy wygrała plebiscyt Przeglądu Sportowego na Najlepszego Sportowca Polski.

W innym rankingu, Złote Kolce, wygrywała siedmiokrotnie. W 1981 roku została wybrana do International Jewish Sports Hall of Fame - międzynarodowej galerii sław sportowców pochodzenia żydowskiego. Otrzymała również Medal Kalos Kagathos przyznawany wybitnym osobom, które odniosły sukces również poza sportem. W maju 2016 roku została odznaczona Orderem Orła Białego przez prezydenta Andrzeja Dudę.

Irena Szewińska po zakończeniu kariery sportowej

Po zakończeniu kariery zawodniczej aktywnie włączyła się do prac gremiów sportowych. Działała w Polskim Związku Lekkiej Atletyki (gdzie z czasem została nawet prezesem), a także m.in. w Komitecie Kobiecym Międzynarodowej Federacji Lekkoatletycznej IAAF, Radzie Europejskiego Stowarzyszenia Lekkiej Atletyki czy w Międzynarodowym Komitecie Olimpijskim.

Irena Szewińska - przyczyny śmierci

Na początku 2014 roku Irena Szewińska przeszła chemioterapię po wykryciu u niej nowotworu. Choć początkowo wydawało się, że zwyciężyła chorobę, ta nie odpuściła. Rak trafił jednak na godnego przeciwnika. Mimo słabnącego zdrowia, Szewińska wciąż była aktywna, udała się nawet na igrzyska do Soczi.

Niestety, ostatecznie zwyciężył nowotwór. Irena Kirszenstein-Szewińska zmarła 29 czerwca 2018 roku. Miała 72 lata.

Pogrzeb odbył się 5 lipca 2018 roku w Warszawie. W uroczystości udział wzięli m. in. prezydent i premier Polski, ministrowie, przewodniczący MKOl, działacze i sportowcy. Szewińska spoczęła w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.