Co to jest udar słoneczny?
Udar słoneczny jest niebezpiecznym rodzajem udaru cieplnego. Polega na przegrzaniu organizmu na skutek ekspozycji na silne nasłonecznienie. O udarze słonecznym mówimy, gdy temperatura głęboka ciała, czyli temperatura narządów wewnętrznych, przekracza 40°C. Udar słoneczny bezpośrednio zagraża życiu.
Przyczyny udaru słonecznego
Do udaru słonecznego prowadzi zbyt duża ekspozycja na promienie słoneczne, co prowadzi do znaczącego wzrostu temperatury, a nasz organizm nie może jednocześnie poradzić sobie z jego ochłodzeniem. Ryzyko udaru słonecznego znacząco wzrasta, gdy przebywamy w nasłonecznionym miejscu o dużym nasłonecznieniu oraz o wysokiej wilgotności powietrza.
Udar słoneczny. Grupy zwiększonego ryzyka
Kto jest najbardziej narażony na udar słoneczny? Szczególną uwagę zachować powinni ciężko pracujący fizycznie na otwartej przestrzeni oraz osoby noszące grubą odzież ochronną. Kolejną grupą zagrożoną są osoby uprawiające w plenerze wysiłek fizyczny w upalne dni. W grupie ryzyka są również osoby powyżej 65. roku życia oraz te zmagające się z nadwagą lub otyłością. Szybciej do przegrzania organizmu może dojść u osoby, która przyjmuje niektóre leki moczopędne lub przeciwhistaminowe.
Jakie są objawy udaru słonecznego?
Jeśli dojdzie do łagodnego przegrzania organizmu, najczęstszymi objawami są:
- zawroty głowy,
- omdlenia,
- nadmierne pocenie się,
- czasem również bóle i sztywność mięśni.
W przypadku znacznego przegrzania organizmu mogą wystąpić objawy takie jak:
- silne bóle głowy,
- wymioty,
- przewlekłe zmęczenie,
- zaburzenia koncentracji.
Niestety, czasem udar słoneczny cechuje się poważniejszymi objawami i skutkami. Może bezpośrednio zagrażać życiu. Wśród najbardziej niebezpiecznych skutków udaru słonecznego można wymienić:
- zaburzenia krzepnięcia krwi,
- małopłytkowość,
- rozwijającą się niedokrwistość (anemię).
W trakcie udaru czasem można zaobserwować poważne zaburzenia ze strony centralnego układu nerwowego: drgawki, majaczenia, a nawet śpiączkę. Udar słoneczny może prowadzić do niewydolności nerek czy wzrostu stężenia enzymów wątrobowych. U niektórych chorych występuje kwasica metaboliczna.
Ile trwa udar słoneczny?
Czas trwania udaru słonecznego jest uzależniony m.in. od stopnia przegrzania organizmu, wieku osoby, która uległa udarowi, czy też występujących chorób towarzyszących. U pacjentów, u których udar przebiega w łagodnym stopniu, powrót do zdrowia może trwać zaledwie jeden dzień. Przy poważnym udarze powrót do zdrowia może zająć nawet kilka dni.
Pierwsza pomoc przy udarze słonecznym
Gdy podejrzewamy, że u kogoś dochodzi do udaru słonecznego, powinniśmy natychmiast zareagować. Pierwszym krokiem jest zabranie takiego człowieka z nasłonecznionego i nagrzanego miejsca. Ważne jest także schłodzenie temperatury chorego. Najlepiej robić to chłodną (lecz nie zimną czy lodowatą wodą) wodą. Jeśli mamy do dyspozycji wentylator, ustawmy go tak, by wiał na osobę z udarem. Koniecznie zadbajmy o to, by poszkodowany jak najwięcej pił.
Leczenie udaru słonecznego
Jeśli doszło do poważnego udaru słonecznego, może być konieczne wdrożenie leczenia specjalistycznego. Najpewniej chory zostanie nawodniony dożylnie, czasem podaje mu się również leki wazopresyjne.
Leki przeciwgorączkowe na udar słoneczny
Podczas udaru słonecznego leki przeciwgorączkowe nie zadziałają. Mogą nam tylko bardziej zaszkodzić, bo źle wpłyną na i tak już osłabioną wątrobę.
