Gwara poznańska to gwara języka polskiego charakterystyczna dla mieszkańców Poznania i części Poznańskiego. Elementy tożsame z gwarą poznańską, będące w istocie zapożyczeniami z języka niemieckiego, można spotkać na ziemiach byłego zaboru pruskiego (w granicach po 1815 roku).
Gwara poznańska: czym się wyróżnia?
W gwarze poznańskiej występują następujące grupy wyrazowe różniące się między sobą pochodzeniem:
- Archaizmy – zachowało się wiele wyrazów z dawnej polszczyzny ogólnej, które od dawna uważa się za zapomniane w innych regionach Polski, np. akuratny, istny, mrzygłód, skopowina, zawdziać.
- Elementy gwar wiejskiej ludności przybyłej do Poznania głównie w końcu XIX w. z różnych regionów Wielkopolski. Są to wyrazy gwarowe nieznane w innych częściach kraju, np. bręczeć, dudlać, graty, kluka, szałaput.
- Wyrazy pochodzące z gwar regionów pogranicza Wielkopolski – Kujaw, Krajny, Pomorza, Śląska, np. chabas, fleja, luńt, szkieta, żgajek.
- Germanizmy – zapożyczenia wyrazowe przejęte do gwary poznańskiej z języka niemieckiego, np. ajzol, bana, hazaj, szajba, tytka.
Znasz podstawy gwary językowej? Ten test nie powinien sprawić Ci trudności!
Znasz najważniejsze słowa gwary poznańskiej? Sprawdź słownik, który mamy przygotowany w naszej galerii:
