Tadeusz Kościuszko zmarł ponad 200 lat temu. Naukowcy z Poznania poznali prawdę na temat jego śmierci

Tadeusz Kościuszko żył w latach 1746 - 1817. Polski generał jest jednym z najbardziej znanych Polaków na całym świecie. Choć żył ponad 200 lat temu to długo nie było wiadomo, jaka była przyczyna jego śmierci. Niektórzy twierdzili, że tyfus lub zapalenie płuc. Teraz naukowcy z Poznania odkryli prawdę. Badania DNA przeprowadzone przez zespół badawczy pod kierownictwem prof. dr. hab. n. med. Michała Witta, dyrektora Instytutu Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu i prof. dr. hab. Tadeusza Dobosza z Katedry Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. wykluczyły te choroby.

- Od 2021 roku trwały intensywne prace badawcze nad próbą ostatecznego wyjaśnienia dokładnej przyczyny śmierci. Podczas badań molekularnych materiałów mających bezpośredni kontakt z sercem Kościuszki naukowcy wykryli zarówno w próbkach wosku, jak i drewna, mającego styczność z organem, obecność genomu bakterii Cutibacterium acnes. Wysunięto hipotezę - proces infekcji Cutibacterium acnes postępował wewnątrz narządu (zapalenie wsierdzia), a nie na jego powierzchni (zapalenie osierdzia), co spowodowało szybkie pogorszenia stanu zdrowia i ostatecznie śmierć. Hipotezę tę potwierdziły przeprowadzone badania - poinformował instytut na swoim Facebooku.

Naukowcy wykluczyli też obecność w próbkach sekwencji Salmonella enterica Typhi odpowiedzialnej za tyfus, co jednoznacznie wyeliminowało tę chorobę, jako przyczynę śmierci Kościuszki. "Sekwencje C. acnes zidentyfikowane w DNA wyizolowanym z analizowanych próbek mogą odzwierciedlać obecność bakterii w oryginalnej tkance serca. Zespół badawczy wykluczył możliwość późniejszego zanieczyszczenia obiektu bakteriami z zewnątrz" - informują naukowcy.

Jak to możliwe, że po 200 latach od śmierci Tadeusza Kościuszki udało się przeprowadzić tak dokładne badania? Z pewnością przyczyniły się do tego zasługi generała, o którego szczątki zadbano w szczególny sposób. Jego ciało zostało zabalsamowane i sprowadzone do Polski w 1819 roku ze Szwajcarii, gdzie zmarł. Zgodnie z obowiązującymi w tamtym czasie tradycjami, jego serce wyjęto z ciała i umieszczono w słoju wypełnionym etanolem. Nie trafiło ono jednak do Polski wraz z trumną. To, po ponownym przełożeniu do nowego płynu konserwującego zawierającego fenol przez dr Zygmunta Laskowskiego z Akademii Lekarskiej w Genewie, zostało sprowadzone do ojczyzny Kościuszki dopiero w 1927 roku. Na tym jednak burzliwe dzieje serca Kościuszki się nie kończą.

W trakcie II wojny światowej sejf z sercem został porzucony w ruinach Katedry św. Jana w Warszawie. Odnaleziono go dopiero po 2 latach i przeniesiono do kościoła Karmelitów przy Krakowskim Przedmieściu. To tam proboszcz zdecydował się zalać serce roztopionym woskiem, by zatuszować chemiczny odór fenolu. Następnie serce kolejno trafiało do Archikatedry Warszawskiej i do Zamku Królewskiego w Warszawie.

W 2017 r. serce zostało poddane konserwacji i przy tej okazji naukowcy zdecydowali się przeprowadzić badania DNA pobranych próbek wosku i drewnianej płytki. Do badań trafiła również tkanina przechowywana w Muzeum Miejskim w Poznaniu, która posłużyła do przetarcia serca w 1897 roku po wyjęciu go z etanolu.

Bakterie, które miały przyczynić się do zapalenia wsierdzia znaleziono w próbkach wosku i drewna. - Zaskakujące jest, że teoretycznie bardzo niewinna bakteria, jaką jest C. acnes, zwykle odpowiedzialna za stosunkowo banalne problemy skórne, stała się prawdopodobną przyczyną śmierci Kościuszki, człowieka przyzwyczajonego do wieloletnich trudów i znojów życia na froncie wojennym - przyznał prof. dr hab. med. Michał Witt, dyrektor IGC PAN.

Wyniki badań publikuje czasopismo Microbial Cell Factories. Wcześniej prof. dr hab. med. Michał Witt opublikował m.in. wyniki badań na temat przyczyn śmierci Fryderyka Chopina.