Klasztor w Wągrowcu. To miejsce o bogatej historii
Klasztor w Wągrowcu powstał na przełomie XIV i XV wieku. W konsekwencji przeniesienia właśnie tam najstarszego klasztoru cystersów z Łękna. Obiekt zbudowano w zachodniej części wyspy Prostyni chronionej wodami Wełny i Nielby. Według danych znajdujących się w Kronice Wągrowieckiej prace do momentu pełnego ukończenia klasztoru trwały przez około 100 lat. Źródłem finansowania inwestycji były bowiem dochody klasztoru, a nie hojność możnych.
Wągrowiec prawa miejskie otrzymał w 1381 roku. Czego beneficjentami dzięki przywilejom nadawanym przez kolejnych królów stali się cystersi. Za ostateczne zakończenie przenosin klasztoru przyjmuje się rok 1493 - datę konsekracji ołtarza głównego w kościele klasztornym.
Klasztor w Wągrowcu. Właśnie tam nauki pobierał słynny tłumacz biblii
Zakonnicy prowadzili szkołę dla chłopców z rodzin szlacheckich. Jej najsłynniejszym absolwentem był urodzony w Wągrowcu Jakub Wujek. Jezuita, który zasłynął z przetłumaczenia biblii na język polski. Przekład stworzony przez Wujka pełnił rolę podstawowego przekładu katolickiego biblii przez ponad trzy wieki. Co należycie upamiętniono. Na jego pomniku przed kościołem farnym w Wągrowcu figuruje napis „Dał mowie polskiej pismo święte”.
Klasztor w Wągrowcu. Jakie były jego późniejsze dzieje?
Przy klasztorze zbudowano dom opacki, dormitorium i ogrzewaną bibliotekę. Jedną z najsmutniejszych kart w historii obiektu jest rok 1747, kiedy w wyniku pożaru klasztor został niemal całkowicie zniszczony. Jego odbudowę przeprowadzono w II połowie XVIII wieku; jednak w 1836 roku nastąpiła kasata klasztoru. A na miejscu znalazły się sąd i więzienie. Świątynie zamieniono w kościół parafialny. W końcówce drugiej wojny światowej (1945 rok) spłonęły zabudowania, spalone przez uciekających Niemców.
Klasztor w Wągrowcu. Jak funkcjonuje obecnie?
Po odbudowie w 1997 roku klasztor zaczął funkcjonować jako Dom Zasłużonego Kapłana Archidiecezji Gnieźnieńskiej im. Jakuba Wujka. Od 2013 roku role gospodarzy obiektu pełnią paulini - Zakon Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika znany między innymi z Jasnej Góry w Częstochowie.
Klasztor w Wągrowcu. To architektoniczna perełka
Zabudowania są otoczone murem, w którym znajduje się późnobarokowa, trójdzielna brama. Kościół klasztorny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który zachował się do naszych czasów jest barokową, trzynawową budowlą halową, z krytym dachówkowym dachem dwuspadowym, z dwiema niskimi wieżami od strony zachodniej.
Obecny wystrój jest dość skromny. Bogate wyposażenie uległo zniszczeniu w wyniku pożaru w 1945 roku. Dziś możemy je zobaczyć wyłącznie na zdjęciach i opisach. Z zachowanym reliktów warto zwrócić uwagę choćby na późnogotycką rzeźbę Madonny z Dzieciątkiem, wykonaną z lipowego drewna, około 1510 roku.
